Wat is zelfkatheterisatie?
Bij sommige mensen lukt het niet om de blaas spontaan te ledigen. Het kan zijn dat er na het plassen teveel urine achterblijft in de blaas of dat u niet kunt plassen. De arts kan dan adviseren om te starten met zelfkatheterisatie.
Bij zelfkatheterisatie, ook wel CIC (Clean Intermittent Catheterization) genoemd, maakt u zelf de blaas leeg met een katheter en na het legen van de blaas wordt de katheter verwijderd en weggegooid. Zelfkatheterisatie kan worden toegepast als er een vernauwing is in de plasbuis.
Hoe vaak u per dag moet zelfkatheteriseren is persoonlijk en wordt door de arts of verpleegkundige met u besproken. Zelfkatheterisatie kan worden toegepast als er een obstructie is in de plasbuis. Door
Hoe werkt zelfkatheterisatie?
Een zorgverlener leert u stap voor stap hoe het inbrengen van een eenmalige katheter veilig en comfortabel gebeurt. De basis voor het inbrengen van de katheter is altijd goede hygiëne: handen wassen, het gebied schoonmaken en de juiste katheter klaarleggen. De katheter wordt voorzichtig in de plasbuis ingebracht tot er urine begint te lopen. Zodra de blaas leeg is, wordt de katheter verwijderd en weggegooid. Het hele proces duurt meestal maar enkele minuten. Lees meer over zelfkatheterisatie op de website van Amsterdam UMC.
Verschil tussen man en vrouw
Er zijn duidelijke verschillen in anatomie en daarom bestaan er katheters speciaal voor mannen en vrouwen.
- Bij mannen is de plasbuis langer (ongeveer 20 cm). De katheters, zoals de VaPro Plus, zijn dus ook langer en vaak iets stijver om het inbrengen te vergemakkelijken.
- Bij vrouwen is de plasbuis veel korter (ongeveer 3–5 cm). De katheters, zoals de LoFric, zijn compacter en eenvoudiger in gebruik.
Welke soorten katheters zijn er?
De keuze voor een katheter hangt af van persoonlijke voorkeur en medische indicatie. De meest gebruikte typen zijn:
- Eenmalige katheters zonder coating: Een katheter zonder coating vereist het gebruik van een glijmiddel om de inbreng soepeler te maken. Katheters met een coating zijn al voorbereid en vereisen geen apart glijmiddel meer.
- Eenmalige katheters met coating of gel: Eenmalige katheters met coating of gel zorgen voor een soepele en pijnloze inbreng, doordat ze een gladde laag hebben die wrijving minimaliseert.
Een continentieverpleegkundige kan helpen bepalen welke katheter het best past bij jouw situatie en routine.
Wat heb je nodig om te katheteriseren?
Voor een veilige uitvoering zijn de volgende materialen belangrijk:
- Eenmalige katheter (het juiste type en formaat)
- Schone handen
- Spiegel of hulpmiddel om goed te kunnen zien (voor vrouwen)
- Reinigingsdoekjes of glijmiddel (afhankelijk van kathetertype)
Vergoeding via de zorgverzekering
Wanneer je gebruikmaakt van eenmalige katheters, heb je vaak recht op vergoeding via je zorgverzekering. In de meeste gevallen worden continentiehulpmiddelen vergoed vanuit de basisverzekering. Houd er wel rekening mee dat eerst het eigen risico wordt aangesproken voordat de zorgverzekeraar de kosten vergoedt.
Veelgestelde vragen bij zelfkatheteriseren
Het kan in het begin wat ongemakkelijk aanvoelen, maar hoort geen pijn te doen. De juiste maat katheter en voldoende glijmiddel helpen veel.
Eenmalige katheters mogen bij het restafval. Ze zijn bedoeld voor éénmalig gebruik om infecties te voorkomen.
Vomedex helpt bij de juiste keuze
Zelfkatheterisatie kan veel vrijheid geven als het goed wordt aangeleerd en ondersteund. De zorgconsulenten van Vomedex geven daarin graag advies. Zo zorgen we samen voor comfort, veiligheid en zelfvertrouwen bij het dagelijks katheteriseren.
